Scientific Dutchman

Na de Europese verkiezingen wordt het even afwachten hoe het verder gaat met de Europese klimaat-maatregelen. Europa heeft sinds de vorige verkiezingen flinke vooruitgang geboekt in het vergroenen van de energiesector, en dat is goed nieuws. Minder goed nieuws zijn de berichten dat klimaatverandering nu al ernstige gevolgen heeft voor de gezondheid van ouderen, kinderen en zwangere vrouwen. Lees meer in deze wekelijkse klimaatnieuwsbrief.

Goed nieuws

3-6 Veel ruimte voor drijvende zonnepanelen. Zonneparken zie je tegenwoordig overal. Maar deze grote velden vol panelen slokken kostbare grond op. Dat kan ook anders, aldus onderzoekers van de Bangor University (VK): veel landen zouden zonneparken op het water kunnen aanleggen. Een aantal landen, zoals Ethiopië en Rwanda, zouden op die manier zelfs in hun totale stroombehoefte kunnen voorzien. De onderzoekers stelden strenge eisen aan de drijvende zonnepanelen: ze moesten binnen tien kilometer van een stad liggen, niet in een beschermd natuurgebied en het meer mocht niet langdurig bevriezen in de winter, of opdrogen in de zomer. Voordelen van drijvende panelen is dat ze gekoeld worden door het water, wat hun rendement vergroot. Daarnaast verminderen ze verdamping. In het Verenigd Koninkrijk zou overigens slechts 1 procent van de stroombehoefte van drijvende zonneparken kunnen komen. De inventarisatie is gepubliceerd in Nature Water. Zie ook dit nieuwsbericht.

Een mooi bericht: koeienmest kan de productie van waterstof veel goedkoper maken. Maar schonere brandstof voor schepen blijkt dan weer slecht te zijn voor het klimaat. En een verzameling oude foto’s laat zien dat gletsjers langs een deel van de Antarctische kust nauwelijks smelten, al is dat geen garantie voor de toekomst. Deze editie van mijn klimaatnieuwsbrief is een echte rollercoaster!

Goed nieuws

31-05 Nieuwe coating maakt snelladen efficiënter. Een nadeel van elektrische auto’s is dat het laden van de accu’s relatief langzaam gaat. Sneller laden kan door de energiedichtheid van de accu te vergroten, maar daarvoor zijn dikkere electroden nodig en de accu gaat hiermee sneller achteruit. Koreaanse onderzoekers hebben een mogelijke oplossing gevonden. Zij ontwikkelden een coating van aluminiumoxide voor de anode. Deze voorkomt dat er lithium-ionen op de anode worden afgezet, diede accu slechter laten functioneren. In een test met een kleine cel bleek dat na 500 snelle laadcycli de capaciteit nog zo’n 83 procent was. De onderzoekers willen hun test nu gaan opschalen, en zij hebben de methode inmiddels gepatenteerd in de VS en Korea. Een beschrijving van de coating is verschenen in het tijdschrift Advanced Functional Materials.

Er zijn elke week wel weer innovaties te melden die de uitstoot van broeikasgassen kunnen verminderen. Dat is mooi, al is gedragsverandering ook belangrijk. De luchtvaart stoot bijvoorbeeld nogal wat broeikasgas uit. Maar afgelopen week zagen we hoe klimaatverandering de luchtvaart gevaarlijker maakt. Is dat goed nieuws of slecht? Lees het zelf in mijn wekelijkse klimaatnieuwsbrief.

Goed nieuws

21-05 Grondstoffen uit broeikasgas. Het is al vaker langsgekomen in deze nieuwsbrief: technologie die het broeikasgas kooldioxide om zet in nuttige grondstoffen voor de chemische industrie. Een probleem is dat dit veel energie kost, vandaar dat wetenschappers zoeken naar katalysatoren die de reactie zuiniger maken. Zo ook onderzoekers van het Argonne National Laboratory (Department of Energy, VS). Zij gebruikten tin om van kooldioxide drie bouwstenen te maken: ethanol, azijnzuur en mierenzuur. Het tin is geplaatst op en koolstof staaf, en de grootte van de tin-deeltjes bepaalt welk product er ontstaat. Het is bovendien een elektro katalytische reactie, die dus met (groene) stroom op gang wordt gehouden. De onderzoekers hebben het proces beschreven in het Journal of the American Chemical Society. Zie ook dit nieuwsbericht van het ANL.

Eerst maar even wat goed nieuws: in het onderhandelingsakkoord van de formerende partijen staat dat de klimaatdoelen blijven staan. Minder goed nieuws – uit deze klimaatnieuwsbrief – is dat ze eigenlijk moeten worden aangescherpt in verband met gezondheidseffecten. En de afschaffing van het Nationaal Groeifonds zal remmend werken op de broodnodig innovaties om processen te vergroenen (zoals het voorbeeld hieronder). Maar met hoop en lef is het mogelijk de klimaatverandering binnen de perken te houden – en als dat lukt mogen we trots zijn! (De klimaatnieuwsbrief gaat verder onder de foto)

Goed nieuws

15-5 Bedrijf laat micro-organismen broeikasgas omzetten in nuttige stoffen. Het bedrijf Circe BioScience heeft een wereldwijde licentie verworven voor technologie om met behulp van micro-organismen allerlei verschillende stoffen te maken uit broeikasgas, van voeding via bioplastics tot aan vliegtuigbrandstof. De licentie geldt voor technologie die aan de universiteit van Harvard (VS) is ontwikkeld. Daar wisten wetenschappers micro-organisme zo aan te passen dat ze met behulp van kooldioxide nieuwe moleculen kunnen bouwen, net zoals planten van dit gas suikers maken. Hun eerste project is de productie van triglyceriden voor het maken van synthetische cacao. Het bedrijf wil zich ook richten op andere vetten, die als bouwsteen kunnen dienen voor duurzame melkproducten, cosmetica of brandstof. Meer informatie is te vinden bij Harvard University.

Klimaatverandering is op diverse manieren aan te pakken. Koolstof uit de lucht halen en omzetten in nuttige grondstoffen is er één van, het gebruik van fossiele grondstoffen door de chemische industrie zou met groene waterstof kunnen worden teruggedrongen. Maar zelfs de studie van dennenaalden blijkt belangrijk voor klimaatonderzoek. Je leest het in mijn klimaatnieuwsbrief van deze week.

Goed nieuws

7-5 Nieuw proces zet kooldioxide om in mierenzuur. Een veelbelovende techniek om de chemie duurzamer te maken is Carbon Capture and Utilisation (CCU). Dit combineert het afvangen van kooldioxide uit bijvoorbeeld rookgas met een omzetting ervan in een nuttig product. De techniek staat nog in de kinderschoenen, maar Koreaanse wetenschappers hebben een flinke stap gezet door afgevangen kooldioxide direct om te zetten in mierenzuur met een zuiverheid van 92 procent. De onderzoekers lieten hiervoor kooldioxide uit rookgas reageren met een amine (1-methylpyrrolidine). Met behulp van een op ruthenium gebaseerde katalysator. De efficiëntie van de reactie zou de kosten van het mierenzuur op $490 per kilogram brengen. Mierenzuur is een belangrijke grondstof in de chemische industrie, per jaar is daarvoor ongeveer een miljoen ton nodig. De onderzoekers hebben de reactie kunnen opschalen tot 10 kilo per dag, en willen volgend jaar een pilotfabriek bouwen die 100 kilo per dag kan produceren. Het proces is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Joule. Zie ook dit nieuwsbericht over de publicatie.