Het hooggerechtshof van de Amerikaanse staat Alabama heeft een uitspraak gedaan die verstrekkende gevolgen kan hebben voor de vruchtbaarheidsbehandeling ivf. Een meerderheid van dit hof stelt dat onder de wet van deze staat een embryo dat ligt ingevroren bij een ivf-kliniek dezelfde status heeft als een ongeboren kind in de moederschoot.
De uitspraak is gedaan naar aanleiding van een rechtszaak die drie echtparen hadden aangespannen tegen een ivf-kliniek waar ze onder behandeling waren. Daar was een man de opslagruimte binnengegaan, waar hij enkele houders met embryo’s uit de vriezer haalde. Vervolgens liet hij ze vallen, wat de embryo’s niet overleefden. De ouders van de embryo’s spanden een zaak aan tegen de kliniek wegens ‘wrongful death of a minor’, maar een rechter oordeelde dat de ingevroren embryo’s geen persoon waren, maar een ‘bezit’.
Impact onduidelijk
Volgens het hooggerechtshof is dat niet juist, en krijgen alle ongeboren kinderen, ongeacht waar ze zich bevinden, bescherming van de wet van Alabama. Dat maakt het uitvoeren van ivf-behandelingen lastig, omdat daar regelmatig ongebruikte embryo’s overblijven. Die kunnen in principe worden gedoneerd voor onderzoek, of worden vernietigd. Maar met deze uitspraak kan dat niet meer. Het is overigens in principe mogelijk een ivf behandeling uit te voeren zonder dat er embryo’s overblijven.
Wat precies de impact van deze uitspraak is, is nog onduidelijk. Ivf-klinieken in Alabama zoeken dat nog uit. Ook kan de aangeklaagde kliniek nog een herziening van de uitspraak aanvragen. Als de uitspraak blijft staan roept dat de vraag op wat er moet gebeuren met ingevroren rest-embryo’s bij ivf klinieken in Alabama.
De wet kan ook gevolgen hebben voor onderzoek met embryo-modellen van stamcellen. Zoals ik hier onlangs schreef gaan die steeds meer lijken op echte embryo’s. Ontwikkelingsbioloog Janet Rossant schreef in een analyse: ‘De intrigerende vraag is hoe we vaststellen dat een stamcel model de lijn overgestoken is van een model naar een echt embryo.’ In dat geval is de grens tussen gekweekte cellen en een embryo onduidelijk, en vermoedelijk zeer gradueel.
Bronnen: AP News, The Guardian
