Bomen blijken beter bestand tegen klimaatverandering dan we dachten. Maar in Miami zullen door opwarming desondanks vier van de tien boomsoorten aan het eind van de eeuw uit het straatbeeld verdwenen zijn. De uitkomsten van klimaatonderzoek zijn vaak complex. Niet zo moeilijk is het idee dat elektrische auto’s zorgen voor een betere luchtkwaliteit, wat een flinke gezondheidswinst oplevert. Dit en meer in deze aflevering van mijn wekelijkse klimaatnieuws.
Goed nieuws
15-10 Elektrisch rijden goed voor klimaat én gezondheid. Wanneer de VS op grote schaal elektrisch rijden gaat invoeren en het stroomnet grotendeels vergroent, zorgt dat in 2050 voor een enorme besparing op gezondheidskosten, van tussen de 74 en 174 miljard euro. Wanneer het stroomnetwerk minder vergroent daalt het voordeel naar enkele tientallen miljarden. Dat stellen onderzoekers van de universiteit van Toronto (Canada) op basis van simulaties. Daarin namen ze niet alleen de effecten van elektrisch rijden op de uitstoot van broeikasgassen mee, maar ook die van stikstof, zwavel en fijnstof. Daarbij hielden ze er rekening mee dat benzineauto’s steeds schoner worden. Verder werden er in de simulaties vanaf 2035 alleen nog maar elektrische auto’s verkocht. Het wegvallen van de uitstoot van auto’s leverde op basis van epidemiologische modellen een grote gezondheidswinst op. Het is volgens de onderzoekers zaak zo snel mogelijk het wagenpark elektrisch te maken, omdat er anders nog tientallen jaren benzineauto’s op de weg blijven rijden. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences. Zie ook dit nieuwsbericht.
14-10 Bomen kunnen beter dan verwacht tegen klimaatverandering. Het lijkt erop dat de zeven meest voorkomende boomsoorten in Europa zich goed kunnen aanpassen aan klimaatverandering. Biologen vermoedden dat de genetische diversiteit van de bomen relatief klein zou zijn, omdat deze soorten tijdens de laatste ijstijd zijn teruggedrongen tot een beperkt aantal leefgebieden. Maar onderzoek van de universiteit van Uppsala (Zweden) onder leiding van ecoloog Pascal Milesi laat zien dat er nog steeds een grote genetische diversiteit is. Blijkbaar hadden de bomen een mechanisme om al te sterke inteelt te vermijden. Dat zou onder meer kunnen komen doordat stuifmeel van de bomen grote afstanden kan afleggen, tot wel enkele duizenden kilometers. Zo kan er toch uitwisseling van genetisch materiaal zijn geweest tussen schijnbaar afgezonderde groepen bomen. De onderzoekers vermoeden dat de bomen zich op deze manier ook kunnen aanpassen aan de negatieve gevolgen van klimaatverandering. De bestudeerde bomen zijn de Europese beuk, zee-den, wintereik, zilverberk, fijnspar, grove den en zwarte populier. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications. Zie ook dit nieuwsbericht.
Tussen goed en minder goed
15-10 Meer kennis nodig over invloed van stormen op offshore windparken. Het aantal windparken op zee breidt in rap tempo uit. De VS heeft plannen om rond 2050 maar liefst 110 gigawatt aan extra offshore vermogen te hebben. Maar hoe bescherm je die turbines tegen extreem weer? Deskundigen publiceerden deze week een overzichtsartikel in het Journal of Renewable and Sustainable Energy, waarin zij bekeken wat er bekend is over de effecten van wind, golfslag en zeestromingen op die windparken. Een probleem daarbij is dat die drie factoren invloed hebben op verschillende schalen, van individuele turbines tot complete windparken. Het is bovendien lastig om op basis van metingen van weerinvloeden en modellen te voorspellen wat de impact van extreem weer precies is, mede omdat informatie over stormen niet nauwkeurig genoeg is. Zelflerende systemen en andere vormen van kunstmatige intelligentie zouden in meer detail kunnen bepalen hoe extreem weer op turbines inwerkt, en hoe de turbines binnen een park elkaar beïnvloeden. Zie ook dit nieuwsbericht.
14-10 Warmte verstoort relatie tussen struik en hulpvaardige mieren. De knooptafelboom, een plant die voorkomt in Peru, biedt in holle verdikkingen van zijn takken beschutting aan een mierensoort die de plant beschermt tegen plaaginsecten. Maar klimaatverandering zou wel eens een eind aan deze samenwerking kunnen maken. Amerikaanse en Peruaanse biologen vergeleken planten in het bos met die in steden, waar het doorgaans iets warmer is. Zij ontdekten dat de gebruikelijke mierensoort daar niet goed tegen kan, waardoor er andere mierensoorten in de verdikkingen gaan leven. En die soorten doen niets tegen de plaaginsecten, zo zagen de onderzoekers. Toch blijkt de knooptafelboom zich te kunnen handhaven in de steden, vermoedelijk omdat de plaaginsecten ook minder goed tegen warmte kunnen. De relatie tussen plant en mier blijkt dus complexer dan gedacht. De resultaten van het onderzoek zijn verschenen in het tijdschrift Ecology. Zie ook dit nieuwsbericht.
Minder goed nieuws
15-10 Vier op de tien boomsoorten in Miami gaan verdwijnen. De Amerikaanse stad Miami staat bekend om de grote diversiteit aan bomen die er staat. Maar tussen de 17 en 41 procent van de huidige soorten zullen er aan het eind van deze eeuw niet meer kunnen groeien: de temperaturen zijn dan te hoog voor bijvoorbeeld eiken en esdoorns. Dat blijkt uit een analyse van de Universiteit van Miami. Onderzoekers berekenden de gemiddelde temperaturen die rond 2100 gewoon zullen zijn, en vergeleken die met de temperatuurgevoeligheid van de 249 meest voorkomende boomsoorten. Daaruit kwam een schatting over het aantal soorten dat klimaatbestendig is. De stad moet daarom bij herplanting van bomen rekening houden met de stijgende temperaturen, wat betekent dat vooral tropische soorten in aanmerking komen. De inventarisatie is gepubliceerd in het tijdschrift Urban Forestry & Urban Greening. Zie ook dit nieuwsbericht.
15-10 Toename in droogte vergroot interne migratie. Klimaatopwarming is niet alleen een risico voor kuststeden die te maken krijgen met zeespiegelstijging, of boeren die de kans op misoogsten door extreem weer groter zien worden. Toenemende droogte kan grote migratiestromen binnen landen veroorzaken, waarbij mensen vooral van het platteland naar de stad trekken, of vanuit arme naar rijkere regio’s. Dat blijkt uit een internationale studie in Nature Climate Change. Veel aandacht gaat uit naar het effect van klimaatverandering op internationale migratie, terwijl interne migratie nauwelijks is onderzocht. Daarom analyseerden de onderzoekers bevolkingsgegevens uit 72 landen, over de periode 1960-2016, om te zien hoe groot het effect van klimaatfactoren op deze migratie is. Droogte blijkt migratie aan te zwengelen. Dat gebeurt vooral in landen met veel landbouw waar het bovendien al droog is, in Afrika, het Midden-Oosten, Zuid Amerika, zuidelijk Azië en Zuid Europa. De onderzoekers stellen dat maatregelen nodig zijn, zoals het voorbereiden van steden op nieuwkomers door aanpassing van de infrastructuur. Ook is er meer onderzoek nodig naar verschillende vormen van interne migratie. Zie ook dit nieuwsbericht.
Uitsmijter
14-10 Politici in Florida kunnen scoren met klimaat. In de Amerikaanse staat Florida zou 52 procent van de stemgerechtigden eerder stemmen op een kandidaat die voor klimaatmaatregelen is dan op een klimaatontkenner. Dat blijkt uit een onderzoek van de Florida Atlantic University, uitgevoerd voordat de orkanen Helene en Milton de staat teisterden. Ook staat 75 procent achter het ontwikkelen van groene energiebronnen. Het enthousiasme voor het klimaat is wel groter bij Democraten dan bij Republikeinen. Maar het lijkt erop dat kandidaten bij de komende verkiezingen kunnen scoren met groene plannen. Het onderzoek is gepubliceerd op de website van de universiteit.
