Jacob Hanna is een grootheid in het kweken van embryo-achtige structuren. De Palestijns-Arabische wetenschapper maakte onder meer een uit menselijke stamcellen gekweekte structuur die overeenkomt met een embryo van 14 dagen. Maar in muizen is hij al verder, vertelt hij in een interview met de krant El País.
In gaf hij na een congres in Madrid een interview met de Spaanse krant, dat ook in het Engels beschikbaar is. Hanna vertelt daarin dat zijn team er in is geslaagd van stamcellen muizenembryo’s te kweken die zich tot 13 dagen ontwikkelden, terwijl de draagtijd van deze proefdieren 20 dagen is. Vertaald naar de mens zou dat een foetus van 70 dagen zijn, een leeftijd waarop alle organen inmiddels zijn aangelegd.
Creepy
Hanna kweekt deze structuren uit stamcellen die zijn gemaakt door gewone huidcellen te ‘her-programmeren’ tot zogeheten geïnduceerde pluripotente stamcellen. Zijn droom is om huidcellen te gebruiken van een patiënt, die bijvoorbeeld nieuwe bloedvormende stamcellen nodig heeft, om daarmee een foetus-achtige structuur te maken. Uit deze foetus kan hij dan de net aangelegde lever halen, die vol zit met bloedvormende stamcellen. Zo kan de patiënt een levensreddende stamceltransplantatie krijgen, gemaakt van zijn eigen cellen.
Een menselijke foetus van zestig of zeventig dagen oud heeft al armen en benen, en ziet er al aardig menselijk uit. Op de vraag of hij dit niet ‘creepy’ vindt antwoordt Hanna ontkennend: het is een model, betoogt hij, en zo’n stamcel-embryo of -foetus is niet in staat zich veel verder te ontwikkelen. De ontwikkelende vrucht heeft namelijk geen moederkoek of navelstreng, de cellen moeten hun voedsel direct uit de kweekvloeistof opnemen. Dat beperkt hoe ver ze kunnen doorgroeien.
Voor- en nadelen
Daarnaast is het mogelijk in de cellen bepaalde genen uit te schakelen, zodat er bijvoorbeeld geen voorhersenen ontstaan, of geen hart. Dan is er, aldus Hanna, dus geen sprake van een persoon. Het hele onderzoek gaat hem uiteindelijk om de organen die in de gekweekte foetus zijn aangelegd. Hanna noemt het embryo ‘een fantastische 3D printer voor organen’.
Hanna vindt niet dat zijn experimenten ethische, filosofische of religieuze vragen oproepen. In het interview stelt hij dat patiënten het recht hebben om te genezen van een dodelijke ziekte, zoals bloedkanker, door cellen af te staan die dan hij transformeert in een gekweekte foetus waaruit ze dan nieuwe, kankervrije bloedstamcellen kunnen krijgen. ‘We moeten dit niet reduceren tot de vraag of dat ethisch is of niet. Ik denk dat we er zo naar moeten kijken: wat zijn de voor- en nadelen?’
Rabbi’s
Hanna wijst er verder op dat een embryo binnen jodendom en islam pas na veertig dagen bescherming verdient. Sommige rabbi’s leggen die grens zelfs bij 160 dagen. Hij citeert ook een oude vriend van hem die een leidende positie heeft in de Grieks Orthodoxe en die zijn onderzoek steunt, omdat God de stamcellen heeft gemaakt waarmee levens gered kunnen worden.
Het succesvol kweken van een ‘muizen-foetus’ van dertien dagen zal in de loop van dit jaar worden gepubliceerd, aldus Hanna.
Bron: El País
Naschrift: In het kweeksysteem voor de muizen-foetussen dat Hanna beschrijft in het interview moeten voedingsstoffen via diffusie bij de cellen komen. Het muizenembryo is op 13 dagen nog zeer klein, 1,3 centimeter, een menselijke foetus van 70 dagen is bijna 4 cm. Het is niet duidelijk of zo’n grootte haalbaar is in dit systeem. Daarvoor moeten we wachten op de publicatie!
