Er zijn verschillende manieren om op klimaatverandering te reageren. Minder broeikasgassen uitstoten is natuurlijk het beste, maar klimaatadaptatie is ook belangrijk. Dat zit ‘m soms in technische oplossingen, maar vaak ook in gedragsverandering. Er komen verschillende voorbeelden hiervan aan bod in deze editie van mijn wekelijkse klimaatnieuws.
Goed nieuws
11-1 Groene vloer kan staal vervangen. In veel gebouwen zitten vloeren gemaakt van staal en beton. Voor de productie van de stalen vloerplaten is veel energie nodig, en ook het maken van gaten in de vloer voor leidingen kost veel tijd en energie. Amerikaanse onderzoekers hebben nu een milieuvriendelijk en recyclebaar alternatief gemaakt: 3D geprinte vloeren gemaakt van polymelkzuur (PLA) en houtstof. PLA is gemaakt uit organisch afval uit de landbouw en houtbouw, en is recyclebaar en biologisch afbreekbaar. Door de platen te printen is het mogelijk rekening te houden met doorvoer van leidingen. De onderzoekers stellen dat hun vloeren slechts drie materialen bevatten, terwijl de gebruikelijke stalen vloer uit maar liefst 31 materialen bestaan. De houten vloeren zijn wel even sterk als staal, al zijn er nog wel enkele ontwikkelingsstappen nodig voordat ze in gebruik genomen kunnen worden. Zo moeten er nog brandvertragers aan worden toegevoegd. De groene vloeren zijn begin deze maand gepresenteerd op een evenement over innovaties in huizenbouw. De 3D geprinte houten panelen zouden binnen vijf jaar op de markt kunnen komen.
10-6 Koreanen testen ammoniakmotor voor scheepvaart. Onderzoekers van het Korea Institute of Machinery and Materials (KIMM) hebben met succes een scheepsmotor getest die LNG en ammoniak als brandstof gebruikt. De verwachting is dat deze motor de scheepvaart minder vervuilend zal maken. Ammoniak heeft wel een nadeel, het is corrosief en giftig. Om corrosie en ontsnapping te voorkomen is een aangepaste afsluitring in de motor geplaatst. Bij de testen daalde de uitstoot van kooldioxide met meer dan 50 procent. Op dit moment is ammoniak als brandstof nog relatief duur. In de dual-fuel motoren is het mogelijk een kleine hoeveelheid ammoniak toe te voegen, en die op te voeren tot maximaal 90 procent. Het nieuws over de succesvolle test is op de website van het KIMM bekendgemaakt.
Tussen goed en minder goed
13-6 Zwetende koeien moeten veeteelt redden. Koeien stoppen met eten als ze het te warm krijgen. In een wereld die opwarmt kan dat zeer schadelijk zijn voor de veeteelt, stellen onderzoekers van het Amerikaanse University of Florida Institute of Food and Agricultural Sciences (UF/IFAS). Daarom is het belangrijk koeienrassen te fokken die ook als het warm is blijven eten – en dus blijven groeien of melk geven. Omdat koeien zo’n 85 procent van de warmte die ze kwijt moeten verliezen via zweet gingen de onderzoekers op zoek naar genen die er voor zorgen dat koeien veel kunnen zweten. In het Journal of Animal Science and Biotechnology beschrijven zij dat er binnen bestaande koeienrassen al veel variatie is in dit soort genen. Zij onderzochten dit in ‘Brangus’ koeien, een kruising tussen de rassen Brahman en Angus. Het zou daarom mogelijk moeten zijn om door gerichte fok dieren te krijgen die extra goed zweten. Zie ook dit nieuwsbericht.
11-6 Aangeleerd gedrag maakt milieuvriendelijk wassen moeilijker. We wassen onze kleren steeds vaker, en wereldwijd bezitten steeds meer huishoudens een wasmachine. Hoewel die machines steeds zuiniger worden verbruiken ze nog steeds flink wat stroom. Daarnaast komen er bij het wassen microplastics en oplosmiddelen in het vuile waswater terecht. Minder wassen zou daarom goed zijn voor het milieu. Maar, aldus Zweedse onderzoekers, minder wassen roept een gevoel van walging op. Zij denken dat dit deels is ontstaan als een evolutionaire aanpassing die ons beschermt tegen infecties en gevaarlijk vuil. Daardoor ontstaat een tweestrijd tussen milieubewustzijn en walging. Het zou volgens de onderzoekers goed zijn die walging weg te nemen in campagnes die bijvoorbeeld benadrukken dat veel mensen hun shirts meer dan één dag dragen. Dat is effectiever dan campagnes die alleen oproepen om minder vaak te wassen. Het onderzoek is verschenen in het tijdschrift PLOS ONE. Zie ook dit nieuwsbericht van de Chalmers University of Technology.
Minder goed nieuws
13-6 Opwarming bedreigt ijsberen in Hudson Bay. In de Hudson baai (Canada) leven zo’n 1700 ijsberen. Deze dieren zijn afhankelijk van ijs in de baai voor hun jacht op zeerobben. In de pakweg drie maanden dat de baai ijsvrij is, leven ze op de wal en vasten ze. Door opwarming is de temperatuur in de baai inmiddels een graad hoger geworden, wat de ijsvrije periode heeft verlengd tot ongeveer 150 dagen. Dit verhoogt de kans op sterfte tijdens de periode aan de wal, en verlaagt het voortplantingssucces. Volgens biologen kunnen de dieren maximaal tussen de 183 tot 218 dagen zonder voedsel op de wal leven. Die grens wordt bij iets meer dan 2 graden opwarming bereikt, concludeert een internationaal team van wetenschappers, en in dit geval zullen de ijsberen in Hudson Bay uitsterven. Ook voor de ijsberen is het dus belangrijk dat de wereldwijde opwarming onder de 2 graden blijft. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Communications Earth & Environment. Zie ook dit nieuwsbericht van de universiteit van Manitoba.
9-6 Klimaatverandering versterkt ongelijkheid. In grote delen van India kroop de temperatuur de afgelopen weken richting de 50 graden. Die hitte is gevaarlijk, maar niet iedereen heeft er evenveel last van. Zo werden scholen van de overheid gesloten, maar konden privéscholen openblijven omdat hun klaslokalen voorzien zijn van airconditioning. Een rapport van de UNESCO, dat uitkwam ter gelegenheid van World Environment Day (5 juni) benadrukt dat klimaatverandering invloed heeft op het onderwijs. In zuidoost Azië zitten vooral in overheidsscholen klassen overvol en is er weinig ventilatie. Naast de hitte moeten scholen ook vaker sluiten vanwege extreem weer. Investeringen in het onderwijs zijn daarom broodnodig. Bron: Climate change widening Asia’s education gap
