Een mooi bericht: koeienmest kan de productie van waterstof veel goedkoper maken. Maar schonere brandstof voor schepen blijkt dan weer slecht te zijn voor het klimaat. En een verzameling oude foto’s laat zien dat gletsjers langs een deel van de Antarctische kust nauwelijks smelten, al is dat geen garantie voor de toekomst. Deze editie van mijn klimaatnieuwsbrief is een echte rollercoaster!
Goed nieuws
31-05 Nieuwe coating maakt snelladen efficiënter. Een nadeel van elektrische auto’s is dat het laden van de accu’s relatief langzaam gaat. Sneller laden kan door de energiedichtheid van de accu te vergroten, maar daarvoor zijn dikkere electroden nodig en de accu gaat hiermee sneller achteruit. Koreaanse onderzoekers hebben een mogelijke oplossing gevonden. Zij ontwikkelden een coating van aluminiumoxide voor de anode. Deze voorkomt dat er lithium-ionen op de anode worden afgezet, diede accu slechter laten functioneren. In een test met een kleine cel bleek dat na 500 snelle laadcycli de capaciteit nog zo’n 83 procent was. De onderzoekers willen hun test nu gaan opschalen, en zij hebben de methode inmiddels gepatenteerd in de VS en Korea. Een beschrijving van de coating is verschenen in het tijdschrift Advanced Functional Materials.
30-05 Minder stroom nodig bij waterstofproductie dankzij koeienmest. Waterstof is een schone brandstof, en is bovendien te gebruiken om overtollige groene energie op te slaan. Maar de productie van waterstof via elektrolyse kost veel stroom. Wetenschappers werken daarom hard aan manieren om de elektrolyse efficiënter te maken. Aan de universiteit van Illinois in Chicago (VS) is een methode ontwikkeld die het stroomgebruik bij productie van waterstof via elektrolyse met een factor zes omlaag brengt. Het is bekend dat koolstof deze elektrolyse efficiënter maakt, maar hoe doe je dat zonder fossiele koolstofbron? De onderzoekers hebben ‘biochar’ gebruikt, verkoolde organische stof uit suikerriet, hennep, papier of koemest. Die laatste bleek het best te werken. Bij de reactie komt overigens wel kooldioxide vrij, maar die is af te vangen waarna het broeikasgas is om te zetten in nuttige grondstoffen. Volgens de onderzoekers zouden boeren met deze reactie hun eigen energie kunnen produceren, terwijl ze ook nog eens overtollige mest nuttig gebruiken. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Cell Reports Physical Science. Zie ook dit nieuwsbericht.
Tussen goed en minder goed
30-05 Schonere scheepsbrandstof slecht voor klimaat. In 2020 is de maximale hoeveelheid zwavel in de brandstof voor vrachtschepen verlaagd van 3,5 naar 0,5 procent, waardoor de uitstoot van zwaveloxide met maar liefst 80 procent omlaag ging. Maar dit heeft ook een negatief effect, berekenden onderzoekers van de universiteit van Maryland. Zwaveloxide veroorzaakt aerosolen in de lucht die een koelend effect hebben. De deeltjes kaatsen zonlicht terug, maar ze zorgen ook voor de vorming van meer en wittere wolken, die ook weer zonlicht terugkaatsen. Door een afname in de zwaveloxide-uitstoot neemt het energiebudget (verschil tussen inkomende en uitgestraalde warmte) toe, zo laten modellen zien. Dit onderzoek toont verder aan dat het in principe mogelijk is om de opwarming van de aarde af te remmen door de vorming van wolken boven zee te stimuleren met extra zwavel, een vorm van geo-engineering. Maar het laat ook zien dat maatregelen die luchtvervuiling tegengaan gevolgen kunnen hebben voor de opwarming van de aarde. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Communications Earth & Environment. Zie ook dit nieuwsbericht.
30-05 Sommige gletsjers op Antarctica smelten (nog) niet. De stijgende temperaturen op Antarctica zorgen voor het smelten van de gletsjers. Alle gletsjers? Nee, in een klein deel van de gletsjers in oost-Antarctica blijft moedig weerstand bieden aan de opwarming. Dit is geen scenario van striptekenaars Uderzo en Goscinni, maar een studie van Deense wetenschappers. Zij bestudeerden luchtfoto’s van de Antarctische oostkust die in 1937 zijn gemaakt door een expeditie van walvisvaarders. Door het uitbreken van de tweede wereldoorlog werden de foto’s nooit gepubliceerd, maar ze bleven wel bewaard in een Noors archief. De ongeveer tweeduizend foto’s geven een uniek zicht op 2000 kilometer kust van Antarctica. Het afkalven van gletsjers wordt meestal veroorzaakt door het verdwijnen van zee-ijs voor de kust. Hierdoor stromen de gletsjers sneller de oceaan in. Op de stabiele plek is het zee-ijs in stand gebleven. Maar, waarschuwen de onderzoekers, er zijn tekenen dat ook rond oost-Antarctica het zee-ijs zwakker wordt. Dat zou er voor kunnen zorgen dat de nu nog stabiele gletsjers toch gaan krimpen. Het onderzoek is gepubliceerd in Nature Communications. Zie ook dit nieuwsbericht.
Minder goed nieuws
27-05 Wateroverlast voor Tibetaans plateau. Op dit moment drogen de meren op het Tibetaans plateau langzaam op. Maar een artikel in Nature Geoscience, geschreven door onderzoekers van Bangor University (VK), laat zien dat dit gaat veranderen door de opwarming van het klimaat: tegen het einde van deze eeuw zal de regenval in Tibet sterk zijn toegenomen, en kan het waterpeil in de meren met zo’n tien meter stijgen. Daardoor zal veel landbouwgrond onder water verdwijnen, wat grote sociaaleconomische gevolgen zal hebben. Op dit moment vergroent het Tibetaans plateau nog, wat nieuwe bewoners aantrekt. Daarom is het nu al nodig om maatregelen te nemen om de bevolking te beschermen. Het hoge water heeft nog een kwalijke kant: nieuwe waterlopen en uitdijende meren kunnen zorgen voor een hogere uitstoot van broeikasgassen. Bovendien kan dit de ecologie van het gebied boven en onder water ernstig verstoren. Zie ook dit nieuwsbericht.
27-05 Opwarming bodem brengt veel koolstof in de atmosfeer. De bodem bevat meer koolstof dan enig ander ecosysteem. Chinese onderzoekers hebben onderzocht wat er met de opgeslagen koolstof gebeurt wanneer de bodem opwarmt. Dat deden zij via een experiment op het Tibetaans plateau, waar zij de temperatuur van een met gras bedekte bodem vier jaar lang met 4 graden Celsius verhoogden. Zij verwarmden de bodem bovendien tot een diepte van 1 meter. Dit zorgde voor een stijging van 26 procent in de uitstoot van koolstof, veel hoger dan eerdere experimenten lieten zien (gemiddeld 7-8 procent) Maar bij die studies was alleen het oppervlak verwarmd. Dit wijst er op dat de hoeveelheid koolstof die bij wereldwijde opwarming vrijkomt uit de bodem veel groter zal zijn dan tot nu toe werd aangenomen. Het onderzoek is gepubliceerd in Nature Communications.
Uitsmijter
29-05 EarthCARE gelanceerd
Afgelopen woensdag is de Earth Cloud Aerosol and Radiation Explorer gelanceerd. Deze satteliet van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA gaat onderzoeken hoe wolken en aerosolen in de atmosfeer het klimaat beïnvloeden (zie ook de nieuwsbrief van 17 mei)
