Het was eigenlijk mijn bedoeling om eens een ‘slecht nieuws’ editie te maken, omdat klimaatverandering steeds minder beheersbaar lijkt te worden. Maar een nieuw onderzoek naar communicatie over klimaatverandering laat zien dat dit niet de juiste manier is om mensen te activeren. Dus daarom weer een ‘gewone’ aflevering met goed en minder goed nieuws – en iets daar tussenin. En een bonus video!
Goed nieuws
15-3 Dubbelzijdig zonnepaneel levert goedkopere stroom. Onderzoekers van de universiteit van Surrey (VK) hebben met collega’s uit China een nieuwe combinatie van materialen gebruikt om een paneel te maken dat tegen een lagere kostprijs meer stroom kan dan gewone panelen. Dit blijkt uit labotoriumproeven met de panelen, gemaakt van perovskiet (een materiaal met een bijzondere kristalstructuur) en met aan beide zijden elektroden van koolstof nanobuisjes. Perovskiet wordt al langer bestudeerd als materiaal voor het maken van zonnepanelen, de efficiëntie waarmee het licht omzet in stroom is namelijk zeer groot. In het laboratorium produceert de combinatie 36 mWatt per vierkante centimeter, waarbij de achterkant bijna evenveel stroom produceert (97%) als de voorkant. Het nieuwe ontwerp is vorige week gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature. Een nieuwsbericht is te lezen bij de universiteit van Surrey.
21-3 Betere elektroden voor waterstofproductie. Groene waterstof is belangrijk voor de energietransitie, maar de productie van waterstof via elektrolyse verloopt nog niet zo efficiënt. Bovendien worden er nog vaak elektroden gebruikt van dure metalen, zoals platina. Wetenschappers van de Pohang University of Science and Technology (Zuid-Korea) hebben nu elektroden van nikkel gemaakt, die dankzij een speciale vormgeving veel efficiënter werken. Een probleem van de huidige elektroden is dat ze ‘verstopt’ raken door de waterstofbelletjes die ontstaan tijdens elektrolyse. De nieuwe elektroden zijn van nikkel, dat in schuin geplaatste nano-staafjes is afgezet op een dunne film. Dit vergroot het oppervlak, dat bovendien ‘super-aerofoob’ is, zodat de waterstofbelletjes er niet aan blijven plakken. De schuine staafjes laten de belletjes ook beter ontsnappen. Deze nieuwe dunne film elektrode is 55 keer efficiënter dan een klassieke dunne film. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Advanced Materials. Een nieuwsbericht is hier te lezen.
Tussen goed en minder goed
19-3 Minder klimaatactie door doemscenario’s. Negatief nieuws over het klimaat, vooral berichten die allerlei doemscenario’s presenteren – verspreiden zich razendsnel online, maar zetten de lezers niet aan tot klimaatactie. Integendeel zelfs, dit soort negatief nieuws ontneemt mensen de lust om zich in te spannen voor het klimaat, omdat ze zich hulpeloos voelen. Dat blijkt uit een onderzoek waarin bijna 60.000 mensen uit 63 landen verschillende boodschappen over het klimaat kregen te zien. De onderzoekers stellen dat er grote verschillen zijn tussen berichten die online of offline worden verspreid. Ook tussen landen en tussen verschillende groepen in een land kunnen verschillen bestaan. Een boodschap die de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering onderstreept werkte wel stimulerend. Volgens wetenschapscommunicator en voormalig Mythbuster Jamie Hyneman moeten berichten over klimaat een concrete oproep tot actie bevatten, en een appèl doen op moraliteit en ethiek. En dat is inderdaad wat de studieresultaten laten zien. Deze resultaten zijn beschikbaar gesteld via deze website in een app.
20-3 AI kan extreem hoog rivierwater voorspellen. Klimaatverandering zorgt er in sommige regio’s voor dat rivieren vaker buiten hun oevers treden. Het voorspellen van dit soort overstromingen gebeurt doorgaans op basis van meetstations langs de rivieren. Maar lang niet alle rivieren hebben van die meetstations. Een team van Google Research heeft nu met kunstmatige intelligentie (AI) een model gemaakt waarmee het mogelijk is ook in rivieren zonder meetstation overstromingen te voorspellen. Dat deden ze met behulp van data uit rivieren die wel gemonitord zijn. Het model kan voorspellingen maken die een week vooruit kijken, en is beter dan de huidige methoden die voor rivieren zonder meetstations gebruikt worden. De nauwkeurigheid waarmee het AI model overstromingen die vijf dagen later zullen plaatsvinden voorspelt is even groot als de nauwkeurigheid van de huidige systemen in het voorspellen van een overstroming binnen 24 uur. Het onderzoek is donderdag gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature. Een nieuwsbericht met video is te vinden op het Google blog. Beeld Google
Niet zo goed nieuws
18-3 Recordstijging CO2 in 2023. De concentratie CO2 in de atmosfeer, gemeten op het Hawaïaanse Mauna Loa, steeg het afgelopen jaar met 3,4 ppm (parts per million / deeltjes per miljoen). Het is de grootste stijging ooit gemeten, en hoger dan voorspellingen. Een deel van de stijging is overigens het gevolg van het oceaanfenomeen El Niño. Hierdoor ontstaan langere droge perioden, die er voor zorgen dat bossen minder CO2 opnemen. Maar de totale stijging is groter dan in andere El Niño jaren. De metingen zijn te vinden op de website van de NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration, VS).
21-3 Hogere inflatie door klimaatverandering. Opwarming van de aarde zorgt voor extra inflatie van de voedselprijzen. Die kan in 2035 met 3,2 procentpunt gestegen zijn, wat er voor zorgt dat de totale inflatie dan 1,2 procentpunt hoger ligt dan ze bij een stabiel klimaat zou zijn. Dit schrijven Duitse wetenschappers in het wetenschappelijke tijdschrift Communications Earth & Environment. Zij legden cijfers uit de jaren 1991-2020 over het weer in 121 verschillende landen naast de consumentenprijs index. Vervolgens berekenden ze met behulp van modellen het effect van klimaatverandering op het weer, en daarmee op de inflatie. De stijging van de inflatie treedt overal op, maar zal de armere landen harder treffen. Het terugdringen van opwarming zal ook de inflatie drukken, verwachten zij. Zie ook dit nieuwsbericht van het Potsdam Institute for Climate Impact Research.
Bonus video!
Er is een nieuwe ‘documentaire’ verschenen die claimt aan te tonen dat klimaatverandering ‘een verzonnen doembeeld is zonder enige wetenschappelijke basis’. Die film, Climate the Movie: The Cold Truth, staat op YouTube, maar daar staat gelukkig ook een korte maar krachtige video die fijntjes wijst op de nogal dubieuze uitspraken en cv’s van verschillende sprekers die aan het woord komen. Ze hebben niet alleen banden met lobbygroepen uit de fossiele industrie, maar ze spreken ook hun eigen gepubliceerde data (voor zover aanwezig) tegen, en elkaar. De maker van Climate the Movie: The Cold Truth, Martin Durkin, bracht zo’n twintig jaar geleden al een vergelijkbare ‘documentaire’ uit, waarin hij onder meer grafieken manipuleerde om zijn punt te maken. Bekijk The Movie “the cold truth” debunked hier op YouTube.
Sinds 1995 ben ik actief in wetenschapsjournalistiek en -communicatie. Daarnaast geef ik workshops over het schrijven van wetenschappelijke subsidieaanvragen, redigeer ik zulke aanvragen en schrijf ik teksten over complexe technische/wetenschappelijke materie. Kijk voor meer informatie elders op deze site, of neem direct contact op via rene@scidutch.nl!
