In Nepal laten wetenschappers zien dat het loont om vloeibaar aardas te vervangen door biogas. Verder heeft een NGO een satelliet gelanceerd waarmee ze methaanlekken in de olie- en gasindustrie kunnen opsporen. En dankzij ijskernen kennen we nu het effect van de kolonisatie van de Amerika’s op de CO2 concentratie. Dit en meer in deze aflevering van mijn klimaatnieuws.
Goed nieuws
24-2 Biogas kan Nepal groener maken. De productie van biogas uit organische afval en mest kan de uitstoot van broeikasgassen in Nepal omlaag brengen, door geïmporteerd gas te ontvangen. Daarnaast is het gas een alternatief voor vaste brandstof, een bron van fijnstof. Dit blijkt uit een analyse van Nepalese onderzoekers uit het land. Op basis van de hoeveelheid organisch afval die er op boerderijen en in steden en dorpen wordt geproduceerd schatten zij dat het land zo’n 4400 miljoen kubieke meter biogas per jaar kan produceren. Daarmee kan de kooldioxide uitstoot van het land met 6,3 miljoen ton worden gereduceerd. Ook is er een belangrijke daling in de uitstoot van koolmonoxide en fijnstof. Om op deze schaal biogas te kunnen maken is wel beleid nodig, bijvoorbeeld via investeringen in een infrastructuur om organisch afval te verzamelen en te verwerken. Een bonus is dat de organische resten die overblijven bij biogasproductie zijn te gebruiken in plaats van kunstmest. Het onderzoek is vorige maand verschenen in het tijdschrift Sustainable Development.
Satelliet gaat methaanuitstoot opsporen. Op 4 maart is de MethaneSat gelanceerd. Deze satelliet, ontwikkeld door de NGO Environmental Defense Fund (EDF) en partners uit de ruimtevaart, moet methaanlekken van de olie- en gasindustrie gaan opsporen. Methaan is een zeer sterk broeikasgas, dat verantwoordelijk is voor bijna een derde van de door mensen veroorzaakte opwarming. De belangrijkste uitstoot van methaan (aardgas) vindt plaats bij olie- en gaswinning. Het EDF heeft eerder al met behulp van vliegtuigen methaanlekken opgespoord. De satelliet kan dat op veel grotere schaal, en zal volgens de organisatie zorgen voor ‘radicale transparantie’. Samen met Google zal EDF de lekken herleiden tot olie- en gasinstallaties, en de resultaten openbaar maken. Vervolgens zullen de bedrijven zelf maatregelen moeten nemen, eventueel aangespoord door overheden. Bron: Nature News en The Guardian. Omdat methaan in pakweg 12 jaar afbreekt kan een lagere methaanuitstoot op korte termijn zorgen voor minder opwarming.
Tussen goed en minder goed
5-3 Kolonisatie Amerikaans continent gaf daling CO2 in atmosfeer. De kolonisatie van Zuid- en Noord-Amerika in de zestiende eeuw ging gepaard met grote epidemieën onder de oorspronkelijke bevolking. Daardoor kwam veel landbouwgrond braak te liggen, en de verwildering daarvan heeft gezorgd voor een grotere opname van kooldioxide door bomen en planten. Dit scenario volgt uit metingen van de CO2 concentratie in luchtbelletjes uit een ijskern die op West-Antarctica is uitgeboord. De boorkern, die tot zo’n 104 meter diepte in de ijskap gaat, bevat ijs uit de periode 1454–1688. De onderzoekers vonden een daling van de CO2 concentratie met 0,5 ppm (deeltjes per miljoen) per tien jaar in de periode 1516–1670. De hoeveelheid van dit broeikasgas die moet zijn opgenomen komt goed overeen met modellen voor de opname van CO2 door verwildering van landbouwgrond. Het onderzoek is dinsdag gepubliceerd in Nature Communications. Zie ook dit nieuwsbericht van de British Antarctic Survey.
Vijf verkiezingen met invloed op klimaat. Klimaatbeleid is een kwestie van politiek. En dit jaar gaan vijf van de grootste uitstoters van broeikasgassen naar de stembus: Indonesië, de VS, India, Rusland en de Europese Unie. Nature schreef een analyse over de mogelijke gevolgen van deze verkiezingen. In Indonesië zijn ze de stemmen nog aan het tellen, en de verwachting is dat de vermoedelijke winnaar Prabowo Subianto het beleid van zijn voorganger zal voortzetten. Hierbij gaat handel (in bijvoorbeeld nikkel en kolen) boven het klimaat. In India belooft zittend president Modri stevige klimaatactie. In het Europees Parlement dreigt een ruk naar rechts, wat doorgaans betekent dat er minder aandacht is voor het klimaat. Ook nu al worden Europese klimaatmaatregels afgezwakt onder druk van protesten. In Rusland zal er weinig veranderen, maar in de VS wordt het spannend: Trump heeft beduidend minder op met klimaat en milieu dan Biden.
Minder goed nieuws
6-3 Bodemdaling vergroot risico voor kuststeden VS. Langs de kust van de Verenigde Staten zal het zeewater tot 2050 met tussen de 25 en 30 centimeter stijgen. Maar, aldus een nieuw onderzoek dat donderdag verscheen in Nature, in bepaalde kustgebieden daalt ook de bodem. Door bodemdaling en zeespiegelstijging te combineren voor 32 kustplaatsen, waaronder Boston, New Orleans en San Francisco, komen de onderzoekers tot de conclusie dat er in 2050 naar schatting 1.006–1.389 vierkante kilometer aan bewoonde kustgebieden onder water kan staan. Dat zou tussen de 55,000 en 273,000 mensen treffen. Het onderzoek benadrukt het belang om bodemdaling mee te nemen bij de planning van steden, iets wat nu nog nauwelijks gebeurt.
6-3 Opwarming verkort winterslaap vleermuizen. De wereldwijde klimaatverandering heeft effect op de winterslaap van vleermuizen. Dat melden Spaanse biologen op basis van onderzoek bij een kolonie langvleugelvleermuizen in Catalonië. De winterslaap van deze dieren loopt doorgaans van mid-december tot laat in februari. Door de warmere winters is de winterslaap korter, en leggen de dieren ook minder vetreserves aan. De warmte blijft ook langer hangen in de grotten waarin de vleermuizen de wintermaanden doorbrengen. Ze compenseren dit door dichter bij de uitgang te gaan slapen, omdat daar de temperatuur sneller daalt. Alleen vergroot dit de kans op predatie, bijvoorbeeld door genetkatten. Bovendien moet het ontwaken van de vleermuizen samenvallen met de verschijning van hun voedsel, insecten. Het is nog niet duidelijk of die twee gebeurtenissen synchroon veranderen. De studie is gepubliceerd in Scientific Reports. Een nieuwsbericht is hier te lezen.
Sinds 1995 ben ik actief in wetenschapsjournalistiek en -communicatie. Daarnaast geef ik workshops over het schrijven van wetenschappelijke subsidieaanvragen, redigeer ik zulke aanvragen en schrijf ik teksten over complexe technische/wetenschappelijke materie. Kijk voor meer informatie elders op deze site, of neem direct contact op via rene@scidutch.nl!
