Hier is een nieuwe verzameling klimaatnieuws, met wat extra aandacht voor de klimaatconferentie in Dubai, met daarnaast nog wat nieuws uit de wetenschap en een twitterdraadje van klimaatwetenschapper Katharine Hayhoe. Oplettende lezers zullen hebben gezien dat de opzet van mijn klimaatnieuws enigszins lijkt op de nieuwsbrieven die Hayhoe uitbrengt, namelijk door goed en slecht nieuws te brengen (waarbij Hayhoe ook nog aangeeft wat de lezer zelf kan doen). De uitspraak ‘Beter goed gejat dan slecht bedacht’ is een klassieker in de journalistiek 😊.
COP28 nieuws
Er is natuurlijk veel nieuws over de klimaatconferentie COP28 in Dubai, niet in de laatste plaats over de gastheer en voorzitter, dr. Sultan Ahmed al Jaber, die het staatsoliebedrijf van de Verenigde Arabische Emiraten leidt. Op een van de eerste dagen verklaarde hij dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de noodzaak om op termijn te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen. Er zijn heel wat reacties op gekomen, waaronder één van het Britse Science Media Center (dat wetenschappers laat reageren op wetenschapsnieuws). Twee wetenschappers vegen de vloer aan met de uitspraak van Al Jaber, in alle scenario’s is het nodig in de eerste helft van deze eeuw te stoppen met gebruik van fossiele brandstoffen.
Verder stelt de Nature News in een podcast dat het in 2015 in Parijs vastgestelde doel van maximaal 1,5 graden opwarming uit zicht begint te raken, en dat COP28 daar weinig aan zal veranderen. Beter nieuws komt uit de republiek Congo, waar de overheid afspraken heeft gemaakt met de Wildlife Conservation Society om tropisch regenwoud in het land te beschermen. Die afspraken zijn afgelopen week in Dubai ondertekend.
De Wereld gezondheidsorganisatie (WHO) laat in Dubai weten dat klimaatverandering ernstige gevolgen zal hebben voor de gezondheid van mensen wereldwijd: de klimaatcrisis is ook een gezondheidscrisis. WHO directeur Tedros Adhanom Ghebreyesus stelt dat de door mensen veroorzaakte klimaatopwarming daarom niet alleen een daad van vandalisme is, maar ook nog eens een vorm van ‘zelf-sabotage’.
Ten slotte: een rapport over droogte laat een ernstig beeld zien. Het rapport is samengesteld door de UN Convention to Combat Desertification (UNCCD), een werkgroep die tijdens de klimaattop van Rio de Janeiro (1992) is ingesteld. Het rapport wijst op een ‘stille ramp’ die zich wereldwijd voltrekt. De frequentie en duur van droge periodes neemt toe, met als hongersnood door mislukte oogsten als gevolg. Droogte kan ook aanleiding geven tot migratie van grote groepen. Herstel van natuurlijke waterkringlopen is belangrijk, aldus de opstellers van het rapport, dat tijdens COP28 is gepresenteerd.
Slecht nieuws
3-12 Uitstootcijfers zijn niet volledig. Tijdens de COP28 klimaatconferentie gaat het over de uitstoot van broeikasgassen. De cijfers daarvoor worden door overheden aangeleverd. Maar, blijkt uit onderzoek van de organisatie Climate Trace, die cijfers zijn niet volledig: ze missen zeker 5 procent van de wereldwijde uitstoot. Climate Trace is mede opgericht door de Amerikaanse oud vicepresident Al Gore. Samen met onderzoekers analyseerde hij twee jaar geleden de 72.000 grootste producenten van broeikasgas. Daaruit bleek bijvoorbeeld dat Rusland 1,5 miljard ton CO2 uitstoot had gemist, terwijl de VS 400 miljoen ton niet had geregistreerd. Alles bij elkaar ontbrak er 3 miljard ton in de boeken.
Inmiddels maakt Climate Trace ook gebruik van satellietdata, om bijvoorbeeld het affakkelen van gas in olievelden in de gaten te houden. En met behulp van kunstmatige intelligentie is te berekenen hoeveel methaan rijstvelden die satellieten zien uitstoten, of koeien. De verwachting is dat dit soort metingen de registratie van de uitstoot van broeikasgassen nauwkeuriger zal maken. Bron: nieuwsbericht Science
4-12 Zeespiegelstijging gaat sneller. De zeespiegel stijgt langs de Nederlandse kust met ongeveer drie millimeter per jaar. Maar een nieuwe analyse van de metingen, die al decennia plaatsvinden, laat zien dat die stijging de laatste jaren sneller gaat. Dezelfde trend is wereldwijd al gemeten, nu blijken de Nederlandse cijfers daarmee overeen te stemmen staat te lezen in H2O, een uitgave van het Koninklijke Nederlands Waternetwerk. Wereldwijd steeg de zeespiegel de afgelopen tien jaar gemiddeld 4,5 mm per jaar, tegen 2,9 mm per jaar in de tien jaar daarvoor.
4-12 Verdroging bedreigt ‘natuurlijke airconditioning’ van bossen. In loofbossen is het op een zomerse dag doorgaans koeler dan daarbuiten. Het bladerdek houdt een deel van het zonlicht tegen, maar er is nog een belangrijke factor: vocht uit de bodem verdampt, en die verdamping koelt het bos af. Mensen koelen hun lichaam via hetzelfde mechanisme, namelijk door te zweten. Maar een onderzoek van de universiteit van Stockholm laat zien dat die natuurlijke airconditioning van de bossen alleen werkt wanneer de bodem vochtig genoeg is.
Dat bleek uit metingen die drie zomers lang in Europa zijn gedaan. Klimaatverandering zorgt voor meer en langere hete, droge perioden. Die tasten het bladerdek aan, maar drogen ook de bodem uit. Daardoor loopt de temperatuur in bossen op, wat onder meer slecht is voor de kleine zaailingen die onder het bladerdek groeien en de volgende generatie bomen moeten opleveren. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Agricultural and Forest Meteorology. Een populaire samenvatting is hier te lezen.
Neutraal nieuws
20-11 Koelinstallatie voor permafrost. Bij het ontdooien van permafrost, grond die voor de klimaatopwarming permanent bevroren was, komen flink wat broeikasgassen vrij. Daarnaast staan er ook gebouwen op permafrost, die kunnen verzakken bij ontdooiing. Daarom hebben Chinese wetenschappers een door wind aangedreven koelsysteem ontwikkeld om de permafrost te koelen. Het is twee jaar getest op het Tibetaans plateau, waar het systeem een stuk bodem van acht meter diep met een straal van 1,5 meter tussen de 0,6 en 1,0 graad kouder maakte. De permafrost-koeler is beschreven in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications.
5-12 Categorieën van argumenten tegen klimaatverandering. Klimaatwetenschapper Katharine Hayhoe, die veel in de media is met haar boodschap dat klimaatverandering echt is, en dat we er iets aan kunnen doen, heeft een illustratie gemaakt van de vijf categorieën waarin argumenten om niets te doen tegen klimaatverandering doorgaans vallen. Dat deed ze door kunstmatige intelligentie een verbeelding te laten maken van deze categorieën. Het resultaat staat hiernaast, inclusief de tikfouten die het KI systeem maakte. De toelichting van Hayhoe is te vinden in dit draadje op X.
Goed nieuws
1-12 Meer zonne-energie geoogst dankzij superkristallen. Duitse onderzoekers hebben materialen op nanoschaal gemaakt die zonne-energie kunnen bundelen. Op die manier maken zij efficiënt waterstofgas uit mierenzuur. Zij hebben hiermee het wereldrecord in handen gekregen voor het produceren van waterstof met behulp van zonlicht. Waterstof is een belangrijke energiedrager, die fossiele energiedragers als olie en gas zou kunnen vervangen. Een beschrijving van het nanomateriaal is te vinden in een persbericht van de Ludwig-Maximilians-Universität München (LMU). De wetenschappelijke publicatie is 30 november verschenen in Nature Catalysis.
